Najważniejszym wydarzeniem w 2018 roku był szczyt NATO, który odbył się w lipcu w Brukseli [1]. W deklaracji końcowej podkreślono, że Sojusz coraz częściej musi mierzyć się z cyberzagrożeniami, które stają się jeszcze bardziej złożone i niszczycielskie. Dlatego NATO musi być w stanie działać w cyberprzestrzeni równie skutecznie, co w pozostałych konwencjonalnych domenach operacji.
Najistotniejsze wnioski, które zawarto w deklaracji:
- Ogłoszenie utworzenia Centrum Operacji w Cyberprzestrzeni w ramach struktury dowodzenia NATO (Cyberspace Operations Centre, pkt 29). Nowe centrum, odpowiedzialne za operacje w cyberprzestrzeni, powinno osiągnąć pełną operacyjność w 2023 roku [2]. Ośrodek w Naczelnym Dowództwie Sojuszniczych Sił Europy (SHAPE) z siedzibą w Mons w Belgii ma się składać z zespołu 70 ekspertów, którzy będą mieli dostęp do wiedzy wywiadowczej oraz do informacji o cyberatakach pozyskiwanych w czasie rzeczywistym. Jest to krok w stronę stworzenia możliwości prowadzenia operacji w cyberprzestrzeni. Celem centrum będzie zapewnienie, że Naczelny Dowódca Sojuszniczy w Europie będzie wyposażony we wszystkie potrzebne narzędzia do podejmowania działań w cyberprzestrzeni.
- Obrona przed działaniami hybrydowymi, takimi jak cyberataki czy kampanie dezinformacyjne (pkt 2), które mogą być również wykorzystywane do ingerowania w demokratyczne procesy, np. wybory (pkt 6). NATO potwierdziło swój mandat obronny, jednocześnie zadeklarowało, że wykorzysta pełen zakres możliwości, aby odstraszać, bronić się i przeciwdziałać zagrożeniom w cyberprzestrzeni (pkt 20).
- Konieczność zapewnienia silnej krajowej obrony cyberprzestrzeni poprzez realizację Cyber Defence Pledge. Implementacja tego zobowiązania ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia cyberodporności państw członkowskich oraz kosztu cyberataku (pkt 20).
- Uzgodnienie, w jaki sposób NATO może korzystać z krajowych zdolności w domenie cyberprzestrzeni, do prowadzenia misji i operacji. Sojusznicy dostarczają swoje rozwiązania dobrowolnie, a ich wykorzystanie odbywa się w ramach silnego politycznego nadzoru (pkt 20).
- Poszczególni członkowie mogą suwerennie rozważyć, w stosownych przypadkach, atrybucję cyberataku oraz podjęcie skoordynowanej odpowiedzi (pkt 20).
- Konieczność prowadzenia dalszego dialogu między NATO a UE dla zacieśnienia współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa (pkt 70). W przeddzień brukselskiego szczytu przewodniczący Rady Europejskiej, przewodniczący Komisji Europejskiej oraz sekretarz generalny NATO podpisali wspólną deklarację w tej sprawie.