10 marca Komisja Europejska przedstawiła „Strategię MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy”. Dokument jest częścią  pakietu przemysłowego, który ma ułatwić europejskiemu przemysłowi osiągnięcie neutralności klimatycznej i zrealizowanie cyfrowej transformacji. Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy zawiera kompleksowy opis kluczowych działań na szczeblu UE, państw członkowskich i MŚP.

Zaproponowane działania mają zapewnić europejskim MŚP jak najbardziej atrakcyjne warunki do rozwoju. W praktyce ma to oznaczać m.in.: ograniczenie biurokracji i uproszczenie przepisów, podnoszenie kompetencji cyfrowych w MŚP, ułatwienie MŚP prowadzenia działalności gospodarczej na jednolitym rynku i poza nim, a także łatwiejszy dostęp do finansowania. W opublikowanym komunikacie KE zapowiedziała powołanie specjalnego pełnomocnika wysokiego szczebla ds. MŚP, który będzie odpowiedzialny za koordynację procesu wdrożenia strategii na poziomie UE i państw członkowskich. Nadrzędnym celem Strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy jest zwiększenie konkurencyjności i autonomii europejskiej gospodarki na arenie międzynarodowej. Strategia ma być poddawana corocznej ewaluacji i dostosowywana do dynamicznie zmieniającej się sytuacji.

Gospodarka Unii Europejskiej w dużej mierze opiera się na MŚP. To właśnie 25 mln MŚP zatrudnia blisko 100 mln osób, zapewniając tym samym blisko 2/3 wszystkich miejsc pracy,  ponad połowę europejskiego PKB. MŚP są niezbędne dla rozpowszechniania innowacji, zachowania konkurencyjności, suwerenności gospodarczej i dobrobytu Unii Europejskiej. Według KE, transformacja cyfrowa MŚP może zapewnić Europie pozycję światowego lidera w kształtowaniu cyfrowej gospodarki.

Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy opiera się na trzech filarach, których celem jest:

1. Budowanie potencjału i wsparcie dla transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji;
2. Zmniejszenie obciążeń regulacyjnych i poprawa dostępu do rynku;
3. Lepszy dostęp do finansowania.

Strategia MŚP opiera się także na wcześniej ustanowionych ramach polityki i programach wsparcia:

• Komunikacie w sprawie barier na jednolitym rynku[1];
• Programie Small Bussiness Act[2];
• Inicjatywie na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up[3];
• Programie na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME)[4]
• Działaniach wspierających MŚP finansowanych w ramach programu „Horyzont 2020” i europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych[5].

Realizacja działań opisanych w Strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy ma nie tylko zwiększyć liczbę MŚP w Unii Europejskiej, a także istotnie podnieść poziom ich cyfryzacji.

Kluczowe działania

1. Budowanie potencjału i wsparcie dla transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji.

Zrównoważony rozwój gospodarczy ma zapewnić Unii Europejskiej silną pozycję na arenie międzynarodowej. Osiągniecie tego celu będzie możliwe dzięki zaangażowaniu społeczności MŚP i cyfryzacji całego sektora. Komisja Europejska proponuje zestaw działań wzmacniających innowacyjność MŚP i budujących infrastrukturę wspierającą dalszy rozwój MŚP. Przewidziane w tym filarze działania skupiają się na zwiększaniu dostępu MPŚ do doradztwa biznesowego, specjalistycznej wiedzy z zakresu nowych technologii oraz finansowania.

W ramach tego filaru Komisja zapowiedziała następujące działania:

• rozwinięcie i udoskonalenie Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości,[6] która obecnie liczy już 600 osób i oferuje usługi dostosowane do potrzeb MPŚ.
• opracowanie intensywnych kursów rozwijających umiejętności cyfrowe wśród pracowników MŚP dotyczących sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa i blockchain.
• uruchomienie programu „cyfrowi wolontariusze”, który umożliwi dzielenie się kompetencjami cyfrowymi pomiędzy ekspertami i pracownikami MŚP.
• aktualizację europejskiego programu na rzecz umiejętności oraz przedstawienie wniosku dotyczącego modernizacji kształcenia i szkoleń zawodowych.
• zwiększenie do 240 liczby centrów innowacji cyfrowych (DIH) w związku z inicjatywą Startup Europe i Europejską Siecią.
• przeznaczenie co najmniej 300 mln EUR na wspieranie innowacji przełomowych w dziedzinie Zielonego Ładu w ramach EIC.
• dalsze wsparcie ewentualnej inicjatywy na rzecz gospodarki dzielenia się w odniesieniu do MŚP związanych z usługami  krótkoterminowego najmu zakwaterowania.

2. Zmniejszenie obciążeń regulacyjnych i poprawa dostępu do rynku

Rozbudowane przepisy i formalności administracyjne to duże wyzwanie dla MŚP Zdaniem Komisji Europejskiej, są to bariery które utrudniają MŚP rozwój . Dlatego zapowiedziano zmniejszenie obciążeń prawnych, zapewnienia zgodności z przepisami dotyczącymi jednolitego rynku i lepsze stanowienie prawa dla MŚP. W zakresie tego filaru KE podejmie następujące działania:

• Powołanie Grupy Zadaniowej ds. Egzekwowania Przepisów dotyczących Jednolitego Rynku. W ramach grupy, Pełnomocnik UE ds. MŚP i sieć krajowych pełnomocników ds. MŚP będą rozwiązywać problem nadmiernie rygorystycznego wdrażania przepisów w procesie transpozycji z myślą o ograniczeniu do minimum obciążenia regulacyjnego MŚP.
• zachęcanie państw członkowskich do wdrożenia jednolitego portalu cyfrowego dla MŚP.
• powołanie Pełnomocnika UE ds. MŚP, który wskaże KE inicjatywy o szczególnym znaczeniu dla MŚP.
• zmobilizowanie państw członkowskich za pomocą unijnego standardu wspierania start-upów do dzielenia się najlepszymi praktykami, aby przyspieszyć rozwój zaawansowanych technologicznie MŚP i przedsiębiorstw typu start-up.
• zaproszenie do uczestnictwa w pionierskich partnerstwach między regionami przygranicznymi, aby zacieśnić współpracę na jednolitym rynku cyfrowym i usuwać bariery administracyjnych.
• wspieranie państw członkowskich w egzekwowaniu dyrektywy w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach poprzez monitorowanie i badanie możliwości stosowania alternatywnych mechanizmów rozstrzygania sporów / mediacji z myślą o MŚP.
• Ułatwienie współpracy transgranicznej z MŚP i między nimi w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego.
• Uruchomienie inicjatywy dotyczącej przedsiębiorczości w przemyśle kosmicznym „CASSINI”.
• Wspieranie państw członkowskich w transponowaniu dyrektywy w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej i drugiej szansy, pomagając w tworzeniu mechanizmów wczesnego ostrzegania dla MPŚ znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej.
• Zwiększanie dostępu MŚP do rynków państw trzecich, a także ułatwianie MŚP dostępu do instrumentów ochrony handlu.
• Udzielanie wsparcia przez Delegatury UE w zakresie odpowiedzi na pytania MŚP dotyczących umów o wolnym handlu.
• Wprowadzenie rozszerzonego na skalę światową programu „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców.

3. Lepszy dostęp do finansowania.

Finansowanie inwestycji związanych z cyfryzacją ma istotne znaczenia dla transformacji sektora MŚP i dalszego rozwoju gospodarki Unii Europejskiej. Dlatego, Komisja Europejska zobowiązała się do większego uwzględniania interesów europejskich MŚP w przyszłych regulacjach dotyczących rynków finansowych.  Przewidziane w tym filarze działania skupiają się na zwiększeniu dostępu do finansowania MŚP w Unii Europejskiej poprzez tworzenie dedykowanych funduszy, inicjatyw i mechanizmów mających ułatwić dalszy rozwój europejskich MŚP. Komisja zapowiada następujące działania:

• Uruchomienie nowego funduszu prywatno-publicznego w 2021 r. w ramach unii rynków kapitałowych, którego celem będzie wspieranie pierwszych ofert publicznych MŚP.
• Wprowadzenie mechanizmu ryzyko/zysk dla zwiększenia wielkości funduszy venture capital i przyciągnięcia większej liczby prywatnych inwestycji na rzecz zwiększenia skali poprzez program ESCALAR.
• Uruchomienie inicjatywy na rzecz finansowania uwzględniającego aspekt płci. Rozwiązanie to ma zwiększyć finansowanie przedsiębiorstw i funduszy kierowanych przez kobiety oraz wspierać przedsiębiorczości kobiet.
• Uruchomienie inicjatywy na rzecz inwestycji w zielone technologie z myślą o połączeniu funduszy z UE, państw członkowskich i sektora prywatnego w celu zwiększenia dostępu do finansowania kapitałowego dla innowacyjnych MŚP i start-upów, które opracowują i przyjmują rozwiązania w zakresie zielonych technologii.
• Uruchomienie inicjatywy opartej na technologii blockchain, umożliwiającej emisję i obrót obligacjami MŚP w całej Europie z wykorzystaniem europejskiej infrastruktury usług w technologii blockchain.
• Współfinansowanie badań technicznych due diligence w ramach unijnego projektu pilotażowego, który umożliwi precyzyjną wycenę przedsiębiorstw typu startup z sektora zaawansowanych.
• K Uproszczenie zasad pomocy państwa w odniesieniu do łączenia środków krajowych ze środkami pochodzącymi z InvestEU i programu „Horyzont”.

Podsumowanie:

• Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy jest częścią pakietu przemysłowego.
• Dokument w kompleksowy sposób opisuje kluczowe działania na poziomie UE, państw członkowskich i społeczności MŚP, które mają przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności i autonomii europejskiej gospodarki na arenie międzynarodowej.
• Komisja zapowiedziała wyznaczenie pełnomocnika UE wysokiego szczebla ds. MŚP, rozwój sieci pełnomocników ds. MŚP w państwach członkowskich, a także powołanie grupy Ambasadorów Przedsiębiorczości Strategicznej.
• Strategia opiera się na wcześniej ustanowionych ramach polityki MŚP oraz trzech  nowych filarach. Pierwszy filar strategii MŚP zakłada budowanie potencjału i wsparcie dla transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji. Drugi filar koncentruje się na zmniejszeniu obciążeń regulacyjnych i poprawie dostępu do rynku. Działania podejmowane w ramach trzeciego filaru mają ułatwić dostęp do finansowania europejskim MŚP.

---

[1] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2018-0511_PL.html#def_1_2

[2] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=LEGISSUM%3Aet0001

[3] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX:52016DC0733

[4] https://instrumentyfinansoweue.gov.pl/program-cosme/

[5] https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/sites/horizon2020/files/H2020_PL_KI0213413PLN.pdf

[6] Europejska Sieć Przedsiębiorczości (EEN) jest inicjatywą europejską i częścią programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji, której celem jest udzielanie wsparcia biznesowego MŚP w Unii Europejskiej. Sieć EEN skupia około 600 organizacji partnerskich z 53 krajów.