1 lipca 2022 roku na stronie Rządowego Procesu Legislacyjnego ukazał się projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (UD407), która tworzy ramy prawne dla wdrożenia Systemu Informacyjnego o Dostępie do Usług Stacjonarnego Internetu Szerokopasmowego (SIDUSIS). Projekt został skierowany do konsultacji publicznych.
Tło i założenia projektu
Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) w ramach komponentu C – Transformacja cyfrowa ma zapewnić powszechny dostęp do szybkiego Internetu i wyeliminować problem wykluczenia cyfrowego poprzez m.in. rozwój infrastruktury sieciowej. Działania te mają na celu wdrożenie unijnego zestawu narzędzi usprawniających inwestycje szerokopasmowe, tzw. Connectivity Toolbox[1].W ramach powyższych założeń przewidziano inwestycje polegające na budowie sieci szerokopasmowych zapewniających dostęp do bardzo szybkiego Internetu na obszarach białych plam Projekt ustawy zakłada udostępnienie bezpłatnej bazy danych zawierającej informacje na temat dostępności sieci na danym obszarze. W komunikacie rządowym zwrócono uwagę na rzadkie aktualizacje i niewielką wartość informacyjną dla obywateli wyszukiwarki prowadzonej przez Prezesa UKE[2].
Szczegółowe regulacje
Projektodawca zakłada utworzenie Systemu Informacyjnego o Dostępie do Usług Stacjonarnego Internetu Szerokopasmowego (SIDUSIS), zawierającego informacje na temat możliwych lub planowanych do realizacji za pomocą stacjonarnych lub ruchomych sieci telekomunikacyjnych usług transmisji danych, zapewniających stacjonarny szerokopasmowy dostęp do Internetu (finansowanych ze środków publicznych lub prywatnych). W praktyce każdy użytkownik Internetu będzie mógł uzyskać informacje na temat rodzaju usługi dostępu do Internetu, która znajduje się na terenie danej gminy. Dane te będą aktualizowane raz na tydzień. Baza będzie zawierać takie informacje jak dane podmiotu dostarczającego usługę, jej rodzaj czy maksymalną przepustowość. Z kolei dane na temat planowanych inwestycji aktualizowane będą raz na miesiąc. Istotne jednak jest to, że będą zawierały również informację o planowanym terminie rozpoczęcia świadczenia usług. Dane będą przekazywane przez niektóre jednostki państwowe i samorządowe, podmioty wykonujące zadania zakresu użyteczności publicznej oraz przedsiębiorców telekomunikacyjnych[3].
Dostęp do systemu ma być publiczny i nieodpłatny, przez stronę internetową. SIDUSIS będzie umożliwiał (po zalogowaniu) oznaczanie budynków jako pustostanów – w celu prawidłowej realizacji tej usługi projektodawca proponuje wprowadzenie definicji legalnej tego pojęcia. Za pośrednictwem systemu będzie można również zgłosić zapotrzebowanie na usługę stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu w danej lokalizacji. W przypadku zgłoszenia zapotrzebowania w miejscu, w którym już możliwe jest świadczenie takich usług, SIDUSIS umożliwi wysłanie automatycznego powiadomienia do podmiotu dostarczającego usługę. System będzie kompatybilny z danymi z innych państwowych baz danych: katastru nieruchomości, rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju oraz ewidencji miejscowości, ulic i adresów.
SIDUSIS może być finansowany ze środków Funduszu Szerokopasmowego. Minister właściwy ds. informatyzacji udostępni, na 30 dni przed wdrożeniem systemu, standardy technologiczne jego funkcjonowania. Termin wdrożenia systemu określony zostanie w komunikacie opublikowanym przez ten organ w Dzienniku Ustaw.
Koordynator Szerokopasmowy
Projektowane przepisy zakładają, że gminy będą mogły wyznaczyć tzw. Koordynatorów Szerokopasmowych, którzy będą reprezentowali gminę w kwestiach związanych z rozwojem i utrzymaniem sieci szerokopasmowych na terenie gminy. Zadanie to będzie obejmowało ds. działania wspierające, informacyjne oraz promocyjne na rzecz planowanych na terenie gminy inwestycji szerokopasmowych. Będzie on również stanowił punkt kontaktowy dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych posiadających na terenie gminy sieci szerokopasmowe lub planujących budowę takich sieci. Koszty związane z funkcjonowaniem Koordynatora będą mogły być pokryte ze środków Funduszu Szerokopasmowego.
Sankcje
Podmioty, na które nałożony został obowiązek przekazywania informacji o świadczeniu lub nieświadczeniu danych usług, składają oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Warto jednak zauważyć, że poza sankcją karną za złożenie fałszywego oświadczenia, wynikającą z ds. 233 § 6 Kodeksu karnego[4], projektodawca przewidział także odpowiedzialność o charakterze administracyjnym – w propozycji zastrzeżono karę pieniężną dla podmiotu, który nie wywiąże się z powyższego obowiązku informacyjnego. Kara miałaby być wymierzana przez ministra właściwego ds. informatyzacji w drodze decyzji, której wydanie poprzedzone ma być postępowaniem wyjaśniającym.
Zgodnie z założeniem projektodawcy, w toku takiego postępowania wyjaśniającego, „podmiot, przeciwko któremu wszczęto to postępowanie, może zgłaszać wnioski i dowody w celu umorzenia postępowania”. W uzasadnieniu odesłano do procedury wynikającej z Kodeksu postępowania administracyjnego[5], więc mimo niejasnej redakcji polegającej na przywołaniu w propozycji przepisu wyłącznie wniosków i dowodów (i to tylko w celu umorzenia postępowania), wydaje się, że strona tego postępowania powinna mieć zapewnione wszelkie gwarancje wynikające z zasad procedury administracyjnej.
Wydając decyzję o nałożeniu kary, minister będzie musiał wziąć pod uwagę liczbę i wagę stwierdzonych uchybień oraz naruszonych przez podmiot obowiązków.
Podsumowanie
- Projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji 1 lipca 2022 r.
- Projekt zakłada utworzenie Systemu Informacyjnego o Dostępie do Usług Stacjonarnego Internetu Szerokopasmowego (SIDUSIS), który będzie stanowił źródło informacji na temat dostępności sieci na danym obszarze kraju.
- Zgodnie z założeniem projektodawcy, w gminach będą mogli zostać wyznaczeni Koordynatorzy Szerokopasmowi, którzy będą reprezentować gminę w sprawach związanych z rozwojem i utrzymaniem sieci szerokopasmowych na terenie gminy.
- Projektowana baza danych będzie narzędziem informacyjnym przede wszystkim dla obywateli, ale także dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych w celu budowania planów inwestycyjnych w oparciu o realne zapotrzebowanie.
[1] Connectivity Toolbox opracowany na podstawie zalecenia Komisji (UE) 2020/1307 z dnia 18 września 2020 r. w sprawie wspólnego unijnego zestawu narzędzi służących zmniejszeniu kosztów wprowadzania sieci o bardzo dużej przepustowości oraz zapewnieniu terminowego i sprzyjającego inwestycjom dostępu do widna radiowego 5G, aby wspierać łączność z myślą o odbudowie gospodarki po kryzysie związanym z COVID-19 w Unii
[2] https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/jaki-internet-w-mojej-okolicy
[3] Pełny katalog podmiotów zobowiązanych do przekazywania tych informacji określa art. 29 ust 2 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 884)
[4] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1138)
[5] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, z późn. zm.)